Overwerken? Vijf redenen én tips om er mee te stoppen

De risico’s van overwerk 

Overwerken brengt risico’s met zich mee. Zeker als je vaak overwerkt, is er een kans dat je overwerkt raakt of jezelf regelmatig opgejaagd voelt. En dat zijn niet de enige negatieve gevolgen van overwerken. Hieronder geven we vijf redenen om voortaan gewoon van negen tot vijf te werken. Of in elk geval overwerk tot een minimum te beperken, want je snijdt er zowel jezelf als je werkgever mee in de vingers. 
 

1. Overwerken maakt je minder productief 
   Overmatig overwerken kan even een piek in productiviteit opleveren. Op lange termijn leidt het echter vaak tot contraproductieve resultaten. Door vermoeidheid wordt concentreren lastiger en ga je minder efficiënt werken. Onderzoek van Stanford University heeft dit bevestigd: mensen die 40 uur per week werken zijn veel productiever dan mensen die 60 uur werken! 
   
   
2. Overwerken maakt je minder gezond 
   Structureel overwerken verhoogt het risico op gezondheidsproblemen. Bij langdurig overwerken liggen fysieke en mentale problemen op de loer. Denk bijvoorbeeld aan burn-out en langdurig ziekteverzuim. Ook vergroot structureel overwerken het risico op diverse (chronische) ziekten. 
   
   
3. Overwerken verstoort je werk-privébalans 
   Overwerken beperkt je tijd voor sociale activiteiten, ontspanning en familie. Avond na avond laat thuiskomen of nachten doorhalen achter je laptop kan dan ook leiden tot relatieproblemen en sociale isolatie.
4. Overwerken maakt je gestrest en ontevreden  
   Hoe langer je overbelast bent, hoe minder tevreden je zult zijn met je werk en je leven. Aanhoudende hoge werkdruk door overwerk verhoogt je stressniveaus. Dit maakt je vatbaarder voor angsten, depressie en uiteindelijk burn-out.  
   
   
5. Overwerken maakt je minder nauwkeurig en creatief 
   Structuur aanbrengen in je werkdag is lastiger als je veel overwerkt. Langdurig overwerken vermindert je nauwkeurigheid, met onveilige werksituaties en fouten tot gevolg. Ook je creativiteit neemt af bij structureel overwerk. Wil je bijdragen aan het realiseren van de innovatieve doelstellingen van je organisatie? Dan kun je beter op tijd naar huis gaan dus! 

Overwerk of overwerkt? Zo herken je overbelasting 

Van structureel overwerken raak je overbelast, met bovenstaande zaken tot gevolg. Maar hoe herken je overbelasting bij jezelf of bij anderen? Veel voorkomende signalen zijn: 

• het gevoel hebben dat je altijd druk bent; 
• doorwerken tijdens lunch of pauzes; 
• snelle irritatie of prikkelbare reacties; 
• een algemeen vermoeid voorkomen;  
• aanhoudende vermoeidheid, zelfs na weekenden of vakanties;  
• toegenomen ziekteverzuim.  

Het is belangrijk deze signalen van overwerkt zijn tijdig te herkennen. Of het nu om jezelf gaat, je partner of je collega; niemand zit je wachten op ernstigere aandoeningen zoals overspannenheid en burn-out. 

Tips om overwerk te doorbreken 

Ben je jezelf ervan bewust dat je te vaak overwerkt en wil je dit een halt toe roepen? Met onderstaande tips doorbreek je het overwerkpatroon en verbeter je jouw timemanagement. 

• Herverdeel taken  
  Heb je continu te veel werk en race je deadline na deadline na? Moet je je voortdurend inspannen om aan onrealistische verwachtingen en eisen van het management te voldoen? Bespreek met je team wat een realistische werklastverdeling is. 
  
  
• Automatiseer meer 
  Misschien kan AI je helpen met het beantwoorden van mails of uitwerken van rapporten? Ook goede software kan veel handmatige taken overnemen en processen stroomlijnen. 
• Bespreek hybride werken 
  Word je raar aangekeken als je om 17 uur vertrekt of pas om 9 uur inlogt? Maak flexibele werktijden en thuis werken bespreekbaar. Je bent vast niet de enige die hiermee geholpen zou zijn. 
  
  
• Plan lummeltijd in 
  Pauzes zijn nodig om mentaal te herstellen en op de lange termijn productief te blijven. Strategisch gespreide korte pauzes tijdens je werkdag hebben een verfrissend effect, en helpen de concentratie behouden. 
• Geef grenzen aan 
  Digitale verbondenheid doet de lijn tussen werktijd en privétijd vervagen. Een gezonde werk-privébalans krijg je door thuis en werk duidelijk te scheiden. Zet je werktelefoon thuis uit, of minstens de notificaties. Laat anderen eraan wennen dat je offline bent op je vrije dag.  
  
  
• Optimaliseer werkprocessen 
  Inefficiënte werkprocessen spelen een grote rol bij het ontstaan van overwerk. Met onduidelijke informatie of taken - en systemen uit het jaar nul - kosten opdrachten onevenredig veel tijd en energie. Dat kan slimmer! 
• Laat perfectionisme los 
  Misschien heb je de angst om niet goed genoeg te zijn, waardoor je standaard een stapje extra zet. Realiseer je dat goed vaak goed genoeg is.  
  
  
• Werk in blokken 
  Productiviteit schroef je op door werkzaamheden op te hakken in korte blokken. Ga bijvoorbeeld 25 minuten geconcentreerd aan de slag met één taak. Laat het vervolgens vijf minuten los en ga weer door.  
  
  
• Ontwikkel persoonlijk leiderschap 
  Wat vind jij belangrijk in het leven? Leef hiernaar en maak keuzes die bijdragen aan jouw persoonlijke doelen. In dit artikel lees je waarom je ook hiermee jezelf én de organisatie helpt. 

Vaarwel overwerk, welkom werk privé balans 

Het mag duidelijk zijn. Met een keertje overwerken is niets mis. Met structureel overwerken wél. Hoe minder overwerk een vast gegeven is, hoe tevredener en meer betrokken je bent. Op je werk, maar ook thuis! Ben je in staat je timemanagement te verbeteren, dan ligt er een goede, gezonde en gelukkige toekomst in het verschiet. Een evenwichtige werklast leidt tot duurzame productiviteit. Daarnaast zijn uitgeruste medewerkers beter in staat complexe problemen op te lossen en effectieve beslissingen te nemen. Ook voor je werkgever is investeren in effectief overwerkbeheer dus een goed idee!