Kwaliteitsmanagement dat met je organisatie meebeweegt

Een ander probleem is dat er weinig aandacht is voor de mensen zelf en de situatie waarin ze werken. Kwaliteitssystemen gaan vaak uit van vaste procedures en standaarden, maar houden weinig rekening met de praktijk. Terwijl het juist de mensen op de werkvloer zijn die weten wat werkt en wat beter kan. Als zij geen ruimte krijgen om mee te denken of om af te wijken waar nodig, gaat het systeem knellen. 

Ten slotte gaat het mis als de audit belangrijker wordt dan de inhoud, of als mensen vooral ‘voor de vorm’ dingen doen. Medewerkers volgen het systeem en denken minder na over wat het beste is voor de klant, terwijl dit laatste juist het uitgangspunt zou moeten zijn. 

Hoe laat je kwaliteitsmanagement met je organisatie meebewegen en zorg je dat de klant centraal staat? Ontdek in de volgende alinea hoe je dit het beste aanpakt. 

De drie pijlers van wendbaar kwaliteitsmanagement 

Met risicogestuurd kwaliteitsmanagement, Lean en slimme techniek zet je de klant weer op nummer één en maak je je kwaliteitsaanpak toekomstbestendig. Hieronder lees je meer over deze methodes en hoe je ze toepast in de praktijk. 

1. Risicogestuurd werken: grip zonder kramp 

Risicogestuurd werken betekent dat je grip houdt op kwaliteit en processen, zonder vast te lopen in starre regels. In plaats van alles even strak te controleren, leg je de nadruk op wat echt belangrijk is: je investeert tijd, aandacht en middelen op plekken waar fouten de grootste impact kunnen hebben. Risicogestuurd kwaliteitsmanagement helpt je om kwaliteit werkbaar, relevant en mensgericht te maken. 

Ook in kwaliteitsnormen zoals ISO 9001 krijgt deze benadering een steeds grotere rol. Volgens deze norm moeten organisaties risico’s niet alleen herkennen, maar ook actief meenemen in hun leiderschap en besluitvorming. In ISO 31000, een richtlijn voor risicomanagement, speelt leiderschap een grote rol. Het concept risicoleiderschap benadrukt dat managers en medewerkers in hun dagelijkse werk constant risico’s identificeren en bespreken. Zo creëren ze een cultuur waarin risicodenken en -doen routine zijn. 

Een goed voorbeeld is het inzetten van risico-inzicht bij verandering. Als je vooraf de mogelijke knelpunten in beeld hebt, kun je sneller schakelen, beter prioriteren en medewerkers gerichter betrekken. Zo ontstaat er ruimte voor beweging en kwaliteit, zonder vast te lopen in regels en procedures. 

2. Lean: verbeteren als onderdeel van het werk 

Lean is meer dan een methode; het is een manier van denken en werken waarbij continu verbeteren centraal staat. Niet als iets extra’s, maar als een vast onderdeel van het dagelijks werk. Medewerkers denken steeds opnieuw na over wat echt waarde toevoegt voor de klant, en waar het beter of slimmer kan. 

De vijf basisprincipes zoals geformuleerd door Womack & Jones helpen daarbij: 

• Waarde bepalen: wat vindt de klant echt belangrijk? 
• Proces in kaart brengen: zo zie je waar tijd, geld of energie verloren gaat. 
• Flow creëren: zorg dat alles zonder haperingen doorloopt. 
• Werken op afroep (pull): maak of lever alleen wat nodig is en wanneer het nodig is. 
• Blijven verbeteren: iedere dag een stapje beter, met minder fouten en verspilling. 

Maar Lean is niet alleen een gereedschapskist vol trucjes. Het is een manier van kijken, denken en samenwerken. Volgens McKinsey voelt een echt Lean bedrijf als een fijne plek om te werken. Iedereen weet waar men naartoe moet werken, draagt bij aan verbeteringen en ziet problemen als kansen om te leren. 

Binnen Lean is er veel ruimte voor initiatief. Fouten worden niet gezien als falen, maar als kansen om te leren. Hierdoor ontstaat een cultuur waarin mensen actief meedenken, knelpunten durven aankaarten en samen zoeken naar oplossingen. Die aanpak versterkt eigenaarschap: mensen voelen zich verantwoordelijk voor hun werk én voor de verbetering ervan. Tegelijk maakt Lean organisaties wendbaarder. Doordat teams zelf signalen oppakken en verbeteringen doorvoeren, kun je sneller inspelen op veranderingen. Zo helpt Lean om kwaliteit en flexibiliteit hand in hand te laten gaan, vanuit de kracht van de werkvloer. 

3. Quality 4.0: technologie als versneller 

Quality 4.0 staat voor het slim inzetten van technologie om kwaliteit te verbeteren en te versnellen. Denk aan digitale dashboards die realtime inzicht geven in prestaties, automatische feedbacksystemen en voorspellende analyses die risico’s vroegtijdig signaleren. Dit helpt om sneller bij te sturen en beter onderbouwde beslissingen te nemen. Een onderzoek van BCG (2019) toont aan dat bijna tweederde van de bedrijven verwacht dat Quality 4.0 hun operaties binnen vijf jaar flink zal beïnvloeden. Maar technologie is geen wondermiddel; de menselijke maat blijft cruciaal. Zonder de juiste vaardigheden en een lerende cultuur blijven digitale tools grotendeels onbenut. 

Een inspirerend voorbeeld is een ziekenhuis dat digitale monitoring gebruikt om de patiëntveiligheid te verbeteren. Zorgteams krijgen live inzicht in processen en herkennen sneller complicaties. Tegelijkertijd investeert men veel in scholing en teamreflectie, zodat technologie de mensen ondersteunt en niet andersom. Zo laat Quality 4.0 zien hoe mens en techniek elkaar kunnen versterken. 

Tips voor kwaliteitsmanagement dat beweegt 

Kwaliteitsmanagement hoeft geen star systeem te zijn. Juist in een veranderende omgeving is het belangrijk dat kwaliteit meebeweegt. Onderstaande tips kunnen je helpen bij het flexibeler maken van kwaliteitsmanagement in jouw organisatie: 

• Werk cyclisch in plaats van lineair: in plaats van een strak stappenplan te volgen, werk je in korte verbeterloops. Zo stuur je steeds bij op basis van nieuwe inzichten of veranderende omstandigheden. 
  
  
• Verbind kwaliteit met strategie: kwaliteitssystemen mogen geen losstaande ‘afvinklijstjes’ zijn, maar moeten bijdragen aan wat de organisatie écht wil bereiken. Als medewerkers zien hoe hun werk bijdraagt aan het grotere geheel, groeit de betrokkenheid. 
  
  
• Stimuleer eigenaarschap op de werkvloer: geef teams ruimte om zelf verbeterpunten aan te dragen en mee te beslissen. Als mensen het vertrouwen en de middelen krijgen om zelf kwaliteit te verbeteren, ontstaat er beweging van binnenuit. Zo wordt kwaliteitsmanagement niet iets dat ‘moet’, maar iets dat werkt en leeft.