De organisatie van nu verandert continu. Veranderen is niet langer een project, maar een constante staat van zijn. Dit vraagt om een nieuwe kijk op kwaliteitsmanagement. Je wilt immers wendbaar zijn en meeveren, zonder de controle te verliezen.
Schouten & NelissenKwaliteit behouden in tijden van verandering
26 juni 2025 7 minuten leestijd
Door technologische ontwikkelingen, globalisering, maatschappelijke verwachtingen en krapte op de arbeidsmarkt moeten we onszelf steeds sneller aanpassen. Ook de manier waarop we werken en samenwerken verandert. Denk aan hybride werken, nieuwe leiderschapsvormen en hogere eisen aan zingeving en duurzaamheid. Klanten en medewerkers verwachten meer maatwerk, snelheid en transparantie. Maar hoe hou je kwaliteit overeind terwijl processen, teams en strategieën continu bewegen?
In dit artikel gaan we in op het inrichten van kwaliteitsmanagement op een flexibele manier, terwijl je de grip op kwaliteit behoudt. Met praktische inzichten en theorie over risicogestuurd kwaliteitsmanagement, ISO 9001, Lean werken en digitalisering laten we zien hoe je systematisch verbetert en innoveert. Mét aandacht voor mens, proces en technologie.
Wat is kwaliteitsmanagement?
Kwaliteitsmanagement draait in essentie om het systematisch borgen en verbeteren van de waarde die een organisatie levert. Voor klanten, medewerkers, partners en de samenleving. Het gaat niet alleen om processen strak organiseren of voldoen aan normen, maar vooral om het bewust sturen op duurzame kwaliteit in alles wat je doet.
In tijden van verandering – denk aan organisatiegroei, digitalisering, herstructurering of een nieuwe strategische koers – komt die kwaliteit onder druk te staan. De kunst is kwaliteitsmanagement dan geen rem te laten zijn, maar juist een kompas.
Kwaliteitsmanagement in de praktijk
Kwaliteit behouden in een verandercontext betekent koers houden, zonder stil te blijven staan. Zodanig verbeteren en innoveren dat je wendbaar blijft in de complexe, dynamische omgeving waarin je zit. Goed nieuws voor jou als strategische HRD-professional. Kwaliteitsmanagement is een goede manier om verandering te verbinden met lerend vermogen en duurzame, lange-termijnontwikkeling. Ben je vooral gefocust op innovatie en wil je snel stappen vooruit zetten? Dan houd je met kwaliteitsmanagement grip op wat goed gaat en wat beter kan, zonder te verzanden in bureaucratie of ruis.
Risicogestuurd kwaliteitsmanagement
In roerige tijden kom je in de knoei als je star vasthoudt aan traditioneel leiderschap en conventioneel kwaliteitsmanagement. Meer onzekerheid betekent immers meer risico’s, maar ook meer kansen. Steeds meer kwaliteitsdeskundigen pleiten er dan ook voor het effect van de onzekerheden niet alleen negatief maar ook positief te bekijken. Wil je problemen vóór zijn en focussen op mogelijkheden? Dan is risicogestuurd kwaliteitsmanagement de sleutel.
Kwaliteitsnorm ISO 9001
Sinds de ISO 9001:2015 norm is het risicodenken een toenemend onderdeel van kwaliteitsmanagement. Hiermee geef je kwaliteitsbeleid en -processen expliciet vorm op basis van risico-inschattingen en onzekerheden. Zo maak je kwaliteitsmanagement proactiever en wendbaarder. Je identificeert mogelijke afwijkingen en problemen vooraf en pakt ze bij de bron aan, in plaats van dat je ze achteraf repareert. Over duurzaam verbeteren gesproken.
Risicoleiderschap
Veel moderne kwaliteitsmanagers hanteren de ISO 31000-risicomanagementcyclus als raamwerk. In deze cyclus stem je het risk management af op de kwaliteitsdoelen. Leiderschap speelt hierbij een grote rol. Het concept risicoleiderschap benadrukt dat je als manager of medewerker in je dagelijks werk constant risico’s identificeert en bespreekt. Het doel: een cultuur creëren waarin risicodenken en -doen routine zijn en je kansen eerder signaleert. Zo kun je beter prioriteiten stellen en bepalen waar jullie je tijd en energie in stoppen.
Lean methode voor kwaliteitsverbetering
Een veel toegepaste methode bij modern kwaliteitsmanagement is Lean. De vijf kernprincipes van de Lean verbeterfilosofie zijn:
- Waarde identificeren
Bepaal wat de klant werkelijk belangrijk vindt. - Waardestroom uittekenen
Breng het volledige proces in kaart om verspillingen te zien. - Flow creëren
Laat waarde soepel stromen zonder onderbrekingen of wachttijden. - Pull-principe toepassen
Produceer op afroep van de klant, zodat er geen overproductie of voorraadoverschot is. - Streven naar perfectie
Ga voor voortdurende verbetering. Zo kom je steeds dichter bij nul fouten en nul verspilling.
Lean op de werkvloer
Lean is meer dan een kwaliteits- of verbetermethode; het is een complete managementbenadering. Zo beschrijft het McKinsey instituut dat een Lean bedrijf voelt als een unieke plek om te werken. Een plek waar medewerkers op alle niveaus de visie kennen en dagelijks vertalen in acties. Waar managers mensen ontwikkelen, iedereen problemen ziet als kansen en men voortdurend zoekt naar betere manieren om klanten te bedienen.
Doe je het goed, dan verander je met Lean werken de bedrijfscultuur op een positieve manier. En dat is nodig, wil je dat transformaties duurzaam succesvol blijven. Uit meerjarige studies van McKinsey blijkt dit bij minder dan een derde van alle transformaties (waaronder Lean-implementaties) het geval. Dit komt dan meestal doordat verbeteringen niet worden verankerd in de bedrijfscultuur.
Digitalisering & Quality 4.0
We zijn inmiddels zo ver dat we weten dat kwaliteitsmanagement wendbaar en veerkrachtig moet zijn. Wendbaar in de zin dat processen snel bijgesteld kunnen worden als de omstandigheden veranderen. En veerkrachtig in de zin dat bij onvoorziene gebeurtenissen de kwaliteit niet meteen instort maar het systeem zich weet aan te passen. Wat is er nog meer aan strategieën en benaderingen nodig om kwaliteitsmanagement futureproof te maken?
Wat is Quality 4.0?
Ten eerste is er Quality 4.0. Dit is een term voor het integreren van digitale technologieën in kwaliteitsmanagement. Denk aan inzet van big data, AI en machine learning om kwaliteitsissues proactief te adresseren. Een onderzoek van BCG toonde aan dat bijna tweederde van de bedrijven verwacht dat Quality 4.0 hun operaties significant beïnvloedt binnen vijf jaar. Digitale tools helpen je bij kwaliteitsbewaking doordat je real-time inzicht hebt en de kans op menselijke fouten minimaal is.
Tech of mens?
Digitale technologieën kunnen kwaliteit dus versnellen en verbeteren. Sterker nog: zonder digitale infrastructuur is wendbaarheid lastig. Dit betekent niet dat je er bent met de aanschaf van een aantal slimme tools. De implementatie ervan vereist namelijk ook investering in mensen en vaardigheden. Bovengenoemde studie van BCG bevestigde dat tech slechts één puzzelstuk is van de kwaliteitstransformatie. Sommige bedrijven hadden alle tools, maar misten de crisisstructuur om snel besluiten te nemen of cross-functioneel te handelen. Technologie alleen is niet voldoende. Wij mensen blijven onmisbaar.
To do & not to do
Het is helder. Verandering is een blijvertje en met ‘zo hebben we het altijd gedaan’ kom je op een gegeven moment niet verder. Als kwaliteitsmanager is het slim je systeem in te gaan richten op leren in plaats van controleren. Vooruit te kijken naar mogelijke scenario’s, risico’s en kansen. Data en methoden uit het verleden? Die mag je meer loslaten. Door kwaliteit vervolgens te koppelen aan klantwaarde en te investeren in zowel menselijke vaardigheden als digitale tools maak je je organisatie toekomstbestendig.
Meer leren over verbeter- en kwaliteitsmanagement?
Leren hoe je kwaliteits- en verbetermanagement koppelt aan je organisatiedoelen? Hoe je de juiste keuze maakt uit al die beschikbare tools en technieken? De Mastermodule Systematisch verbeteren en innoveren helpt je succesvol leiding te geven aan verandering.
Persoonlijk advies?
Schouten & Nelissen helpt ook met het ontwikkelen van de nodige menselijke skills waar de toekomst om vraagt. Vraag persoonlijk opleidingsadvies aan en je weet welke stap naar ontwikkeling en verbetering je het best kunt zetten.